
CUDOWNA LAMPA ALADYNA

autor Jan Wilkowski
reżyseria Lech Chojnacki
scenografia Dariusz Panas
muzyka Robert Kanaan
OBSADA:
Aladyn Krzysztof Jarota
Meruda (matka Aladyna), Papuga, głos Ducha Lampy Dorota Nowak
Czarnoksiężnik Roeoender Andrzej Mikosza
Księżniczka Badrulbudura Aleksandra Mikołajczyk
Sułtan Bagdadu Zygmunt Babiak
Wezyr, Strażnik, głos Ducha Pierścienia Jan Chraboł
Głos Szecherezady Anna Jarota
PREMIERA 27 lutego 2011
wiek odbiorców: od 6 lat
czas trwania: 55 minut
Droga baśni, droga cudów…
Pożądanie cudowności znaczy ludzkie pragnienia, lęki, tęsknoty. Baśnie i legendy ze wszystkich stron świata, od prawieków poczynając – opowiadają o niezwykłych, tajemnych wydarzeniach, w których potężni czarodzieje, nadludzcy magowie i ich nadprzyrodzone, magiczne moce sprawiają prawdziwe cuda… Niektóre z tych opowieści przekroczyły lokalne, folklorystyczne granice i stały się motywami literackimi obecnymi w „zbiorowej wyobraźni” – także współcześnie. Ogromna siła wyrazu orientalnych, arabskich Baśni z 1001 nocysprawia, że od ich przekładu na języki europejskie (pierwszy przełożył baśnie na język francuski A. Galland 1704-1707; na podstawie jego tłumaczenia powstała wersja polska w 1768) obecne są na różne sposoby w kulturze: w sztuce i literaturze.
Baśnie, czego przekonywująco dowodził w Cudownych i pożytecznych Bruno Bettelheim inicjują małego odbiorcę w egzystencjalne prawdy ludzkiego losu. Uniwersalność archetypowych postaci: Szeherezady, Aladyna, Sindbada; jak i mądrość narracyjnego przekazu fascynują twórców, powodują powstawanie coraz to nowych wersji klasycznych opowieści. W polskiej literaturze do arcydzielnych postaci Baśni z 1001 nocy zaliczyć trzeba przede wszystkim utwory Bolesław Leśmiana – Klechdy sezamowe oraz Przygody Sindbada Żeglarza. Wcześniej, już w czasach oświeceniowych zainteresował się nimi Franciszek Bohomolec, a w czasach trzeźwego pozytywizmu sięgał po nie Wacław Sieroszewski.
Jan Wilkowski (1921-1997) , „Wielki Mag” polskiego teatru lalek, jest również autorem, którego uwiodła mądrość baśni o Aladynie. Dziecko jest istotą rozumną. Styka się ze wszystkim złem i dobrem świata nie dopiero po przekroczeniu określonej przez pedagogów granicy wieku, ale zawsze, stale, od pierwszego momentu budzenia się świadomości – tę opinię Wilkowskiego da się odnieść do pewnych treści sztuki. Walka dzielnego chłopca – Aladyna z potężnym i podstępnym czarnoksiężnikiem Roeoendrem – oraz odrzucenie przez niego magicznej pokusy wszechmocy dla zdobytej i odzyskanej miłości Księżniczki Badrulbudury stanowi głęboki etyczny przekaz; jest też formą „budzenia się świadomości”, dla której miłość i wierność znaczą więcej niż cuda, władza i bogactwa. Tak pisze o tym problemie znawczyni kultury Bliskiego Wschodu i psychologii – autorka książki Archetypy islamu, w której analizuje między innymi baśń o Aladynie, Alicja Machut-Mendecka: Inicjacji potrzebuje szczególnie Aladyn; niesforny, lekkomyślny chłopiec przeżywa wiele dramatycznych doświadczeń i mrożących krew w żyłach przygód, szukając czarodziejskiej lampy i próbując ją zachować, doroślejąc i stając się mężczyzną w trakcie tych wydarzeń. Drogi baśni, to drogi mądrości…
Zbigniew Bitka